‘Er is ook goed nieuws, dat ontken ik niet. De SUO’s, de wet op de bemiddeling, de wet waardoor verenigingen in rechte kunnen optreden, de inspanningen voor een nieuw strafwetboek. Het is niet zwartwit. Maar globaal wordt de rechterlijke macht in de geest van het primaat van de politiek weggedrukt. Het antagonisme tussen politiek en gerecht is er altijd geweest, en onze beslissingen zullen nog wel op kritiek stuiten van de politiek. De premiers Verhofstadt en Leterme zeiden ook dingen die niet mals waren, maar nu gaat men een stap verder. Theo Francken die zegt dat hij een rechterlijke beslissing niet zal uitvoeren, minister Geens die de commissie voor de gerechtskosten niet wil benoemen, of die het wettelijk kader voor het aantal magistraten naast zich neerlegt. Het is meer dan ongepaste retoriek, zelfs het Grondwettelijk Hof moest al tal van wetten vernietigen.’
Wat die kaders betreft, geeft zelfs het College van hoven en rechtbanken toe dat er scheeftrekkingen zijn. Het blijft ondertussen wachten op een definitieve werklastmeting.
‘De eerste verantwoordelijkheid ligt bij de minister om de wettelijke kaders in te vullen. Die werklastmeting moet er zeker komen. Sommige gerechtelijke entiteiten hebben het zwaar, andere minder, dat is een feit. Maar nu wordt er een verdeel-en-heerspolitiek gevoerd. We moeten eerst zeker zijn dat de budgetten er zullen zijn. Er zijn al veel inspanningen gebeurd, de arbeidsgerechten hebben bijvoorbeeld al een werklastmeting. Maar nu wordt de kar voor het paard gespannen. Men laat mensen lobbyen voor middelen, het kan niet zijn dat gerechtelijke entiteiten tegen mekaar opgezet worden. Nu leeft de vrees dat we tegen elkaar uitgespeeld zullen worden.’
‘Het gaat trouwens om meer dan alleen een werklastvermindering. Er moet ook gewerkt worden aan een werklustvermeerdering. Er zijn meer zaken mogelijk. Justitie moet meer gevaloriseerd worden, nu werken velen in krotten van gebouwen. We hebben een moderne informatica nodig maar die wordt nu geoutsourcet, wat een objectieve weergave van rechtspraak bedreigt. We vragen een volledige autonomie op het vlak van budget, zonder voogdij van de minister maar onder controle van het parlement, en in de strafuitvoering meer middelen om grote financiële en fiscale fraudedossiers tot een goed eind te brengen. Justitie is nu te traag en te complex.’
‘Ik zetel in het hof van beroep in zaken van sociaal strafrecht. Ik twijfel er soms aan of ik dat nog moet doen. Het zijn vaak moeilijke dossiers, waar je veel op moet studeren. Maar de boetes worden niet ingevorderd. Dat leidt tot een globaal gevoel van een existentiële crisis.’
U haalde de wet op de bemiddeling aan. U bent de vraag om meer bemiddeling genegen?
‘Ik ben een voorstander van bemiddeling, ik engageer me daarvoor ook in een vzw. Maar we moeten er wel over waken dat het niet opgedrongen wordt, zeker in zaken waar er bepaalde krachtsverhoudingen spelen, zoals in een conflict tussen een consument en een fabrikant, of tussen een verzekeraar en een consument. Het kan niet dat de economisch zwakkere niet een deel van zijn rechten opgeeft.’
De minister heeft voor de volgende legislatuur een investering van 750 miljoen gevraagd voor justitie: voor personeel en werkingsmiddelen, voor de gebouwen, voor informatica, voor de pro-Deo, en voor de gevangenissen.
‘Er worden nu allerhande beloftes gedaan. Ik heb een interview gelezen met de minister, waarin hij zei dat je altijd moet kijken naar wat iemand in het verleden heeft gedaan, om de toekomst te kennen. Welnu, sinds de jaren ’80 is er een structurele onderfinanciering van justitie, wijlen Marcel Storme maakte zich daar toen al kwaad over, en dat is eigenlijk nooit veranderd. In de laatste regeerperiode is er zwaar bespaard. Dat belooft dus weinig goeds.’
