Ook het afgelopen jaar werden weer heel wat belangrijke wijzigingen aangebracht in de pensioenstelsels. Denk maar aan de regularisatie van studiejaren. De verschillende pensioenstelsel worden steeds verder geharmoniseerd.
Wij spraken met Mark Deeren, co-auteur van het Pensioenzakboekje, en jurist op de studiedienst van de ambtenarenpensioenen bij de Federale Pensioendienst.
Gepubliceerd op 09-04-2018
Voor de ambtenarenpensioenen is het meest cruciale punt dat er een einde komt aan het gratis in aanmerking nemen van studiejaren in het pensioen.
Tot 30 november 2017 kon voor de berekening van een ambtenarenpensioen rekening worden gehouden met studieperioden indien het bezit van het diploma voor de ambtenaar een voorwaarde was om aangeworven of bevorderd te worden. In dat geval werd een gratis diplomabonificatie toegekend. Er moesten voor deze bonificatie dus geen bijdragen worden betaald.
Door de hervorming zullen ambtenaren die pas na 1 december 2017 een vaste of daarmee gelijkgestelde benoeming hebben verkregen niet meer kunnen genieten van enige gratis diplomabonificatie. Als zij hun studieperioden verrekend willen zien in hun ambtenarenpensioen, zullen zij deze wel kunnen regulariseren door het betalen van een bijdrage.
Voor ambtenaren die ten laatste op 1 december 2017 een vaste of daarmee gelijkgestelde benoeming hebben verkregen is er een overgangsmaatregel, die verder besproken wordt
In de sector van de werknemers- en zelfstandigenpensioenen bestaat de mogelijkheid om studieperioden te regulariseren mits het betalen van een bijdrage al lang.
Voor de werknemers moest deze regularisatie vroeger gebeuren binnen een termijn van tien jaar na het beëindigen van de studies. Door de hervorming zullen werknemers die in het verleden wel de kans hadden om hun studiejaren te regulariseren maar dit niet gedaan hebben, nu opnieuw deze kans krijgen.
Dit is wel degelijk een belangrijke harmonisatiemaatregel, zeker voor ambtenaren die pas na 1 december 2017 een vaste of daarmee gelijkgestelde benoeming verkrijgen. Zij hebben geen recht meer op een gehele of gedeeltelijke gratis diplomabonificatie. Zij kunnen hun studiejaren regulariseren onder vergelijkbare voorwaarden als de werknemers en de zelfstandigen. Ook het soort studiejaren die geregulariseerd kunnen worden werd in de drie pensioenstelsels geharmoniseerd.
Niettemin kan opgemerkt worden dat gezien de berekeningswijze van een ambtenarenpensioen verschillend blijft van de berekeningswijze van een werknemers- of zelfstandigenpensioen, het voordeel dat uit de regularisatie van studieperioden kan worden gehaald verschillend is voor een ambtenaar dan voor een werknemer of zelfstandige.
Een ambtenarenpensioen wordt in principe berekend op basis van de gemiddelde wedde van de laatste tien jaar van de loopbaan. Hoe hoger deze gemiddelde wedde bedraagt, hoe groter het voordeel beloopt dat uit de regularisatie van studieperioden kan worden gehaald.
Voor werknemers en zelfstandigen levert elk geregulariseerd studiejaar daarentegen een vast jaarlijks extra forfaitair pensioenbedrag op, dat voor een gezinspensioen iets hoger is dan voor een pensioen als alleenstaande. Het extra forfaitair pensioenbedrag is evenwel niet afhankelijk van het tijdens de loopbaan verdiende loon.
De hervorming trad in werking op 1 december 2017. Zoals reeds vermeld kunnen ambtenaren die pas na deze datum een vaste of daarmee gelijkgestelde benoeming hebben verkregen niet meer genieten van enige gratis diplomabonificatie in hun ambtenarenpensioen.
Ambtenaren die ten laatste op 1 december 2017 een vaste of daarmee gelijkgestelde benoeming hebben verkregen genieten een gedeeltelijk behoud van de gratis diplomabonificatie. Deze gedeeltelijk gratis bonificatie staat in verhouding met de verworven pensioenrechten voor de tot op 1 december 2017 gepresteerde diensten: het in maanden uitgedrukte totaal van de diensten en perioden die aanneembaar zijn voor de opening van het recht op pensioen op 1 december 2017 wordt in verhouding geplaatst tot ten opzichte van het getal 540. Het getal 540 in de noemer komt overeen met 45 dienstjaren of de vereiste loopbaan voor een volledig pensioen.
Een eenvoudig voorbeeld toont dit best aan. Op 1 december 2017 bewijst een ambtenaar een loopbaan van 15 jaar (180 maanden) in de overheidssector en een daaraan voorafgaande loopbaan van 5 jaar (60 maanden) in de privésector . Zijn ambt in de overheidssector vereist een diploma van 4 jaar (48 maanden). De diplomabonificatie zal kosteloos zijn voor 48 maanden x ((180+60)/540) of 21,33 maanden, afgerond op 21 maanden. De overige 27 maanden kunnen eventueel geregulariseerd worden.
In oktober 2017 werd in het Parlement een wetsontwerp neergelegd om het “gemengd pensioen” in te voeren.
Dit wetsontwerp beoogt een einde te stellen aan een administratieve praktijk die bestaat uit het, onder bepaalde voorwaarden, in aanmerking nemen in het ambtenarenpensioen van contractuele diensten bij de overheid die een vaste benoeming voorafgaan.
Indien dit wetsontwerp wet wordt zullen voormelde contractuele diensten voortaan enkel nog in een pensioen in de werknemersregeling in aanmerking mogen worden genomen. Deze maatregel zou evenwel enkel gelden voor de pensioenberekening van vast benoemde personeelsleden die pas na 30 november 2017 vast worden benoemd. Personeelsleden die na deze datum benoemd worden en vóór deze datum contractuele diensten hebben gepresteerd, zullen dus later recht hebben op een werknemerspensioen voor hun contractuele diensten en een ambtenarenpensioen voor hun vast benoemde diensten: een “gemengd” pensioen dus.
Het wetsontwerp beoogt eveneens aanpassingen aan te brengen aan de reglementering van de aanvullende pensioenen zodat er beter rekening kan worden gehouden met de bijzonderheden die eigen zijn aan publieke sector. Deze aanpassingen hebben als doel de openbare besturen en de overheidsbedrijven te stimuleren om een aanvullend pensioenstelsel te ontwikkelen voor hun contractuele personeelsleden.
Tegen dit wetsontwerp werd evenwel een belangenconflict ingeroepen door het Franstalig Brussels Parlement (Cocof). Dit belangconflict krijgt normalerwijze zijn beslag in het voorjaar van 2018.
Het is mogelijk om via mypension.be een aanvraag te doen om studieperioden te regulariseren.
Sinds eind 2017 is het ook mogelijk om via mypension.be na te gaan op welk pensioenbedrag je later recht zal hebben. Het gaat om ramingen op basis van de huidige pensioenwetgeving en de huidige loopbaan.
In de loop van 2018 zal het ook mogelijk worden om via mypension.be zicht te krijgen op wat de gevolgen zijn van bepaalde loopbaankeuzes op het pensioen.
Het Pensioenzakboekje is een praktische leidraad voor iedereen die te maken heeft met pensioenregelingen.
Zowel de pensioenregeling voor werknemers, zelfstandigen en ambtenaren, als de inkomensgarantie voor ouderen worden toegelicht. Daarnaast vindt u alle nuttige contactadressen en een volledige chronologische lijst van de relevante wetgeving terug in dit zakboekje.
Mark Deeren is sinds 2008 jurist op de studiedienst van de ambtenarenpensioenen bij de Federale Pensioendienst (FPD). Voordien werkte hij al 7 jaar als teamchef van een operationele dienst bevoegd voor overlevingspensioenen. Deze praktijkervaring komt hem in zijn huidige functie nog steeds van pas.
Zijn werk bestaat vooral uit het beantwoorden van meer complexere vragen m.b.t. de pensioenwetgeving. Deze vragen komen zowel van interne medewerkers van de pensioendiensten, als van de gepensioneerden of andere externe personen of instanties. Meestal gaat het om principekwesties, waarbij er discussie bestaat over de interpretatie van de wetgeving. Binnen de studiedienst wordt in dat geval een nota opgesteld om tot een éénduidige toepassing van de wetgeving te komen.
