Blockchain en auteursrecht: meer dan een buzzword?

Een 'blockchain' of een keten van blokken: de terminologie lijkt eenvoudig, maar de daarachterliggende technologie houdt de wereld al enkele jaren in de ban. En dit geldt eveneens voor de juridische sector. Blockchain, zoals ook artificiële intelligentie en het internet der dingen (IoT), dwingen ook die groep uit zijn comfortzone – gevuld met wetboeken en papieren documenten – naar de wereld van de juridische technologie.

De bijdrage bestaat uit drie hoofdstukken. Allereerst wordt een overzicht gegeven van de basisprincipes van de werking van de technologie. Vervolgens – en vooral – kijken de auteurs naar mogelijke toepassingen binnen het auteursrecht. Daarbij bekijken ze onder meer hoe blockchain een rol kan spelen bij het vaststellen en volgen van de rechthebbenden op het auteursrecht. Verder bespreken ze de impact van de typische blockchainkenmerken van transparantie, disintermediatie en decentralisatie op het gebied van de exploitatie en het beheer van auteursrechten. De auteurs sluiten hun onderzoek af met een eerste blik op de mogelijke toepassingen van blockchaintechnologie voor andere intellectuele eigendomsrechten, zoals het systeem van merken en octrooien.

De auteurs concluderen dat het antwoord op de vraag in de titel van hun bijdrage – 'Meer dan een buzzword?' – positief en voorzichtig optimistisch kan luiden. Blockchaintechnologie zal niet alleen een impact hebben op ieders leven als gevolg van de niet te stuiten technologie van ‘het internet der dingen’ waarbij blockchaintechnologie eveneens wordt ingezet.

Ook voor toepassingen die verband houden met het auteursrecht en andere IE-rechten zal blockchain een nuttig instrument kunnen zijn. De auteurs willen echter niet zo ver gaan om te spreken van een disruptief effect op de werking van de IE-systemen. De auteurs waarschuwen inderdaad dat alle overdrijvingen die gepaard gaan met buzzwords moeten worden vermeden. Hoewel het gebruik van blockchaintechnologie als middel tot bewijs van het bestaan van auteursrecht en tot meer efficiëntie bij de exploitatie en het beheer van het auteursrecht in theorie veel beloftes inhoudt, moet er nog veel water naar de zee vloeien om de mogelijkheden ervan in de praktijk te realiseren. Wel moeten sceptici zich realiseren dat innovatie in de blockchainsector zeer snel gaat en dat de bevindingen van deze studie voortgaand onderzoek zullen vergen.